جهة نقرس و بخور او جهة عسر ولادت و گريزاندن پشه وقطور سائيدهء او با روغن بادام تلخ و شراب جهة الم و ضربان گوش بسيار مفيد است اخروس بيونانى اما ريطون است اخواس بيونانى كمثرى برلست اخيلوس بيونانى نانخواه است اخله بلغة مصرى بستياج است اخينه خردل برست اخريط كراث برى است اخريطوس كرنب بريست اخيروس نباتيست غير گندم صحرائى منبت او كنار آبها شبيه به گياه ارزن وثمرش سياه و ريزه و گلش سفيد وثمرش در ادويه چشم و گوش مستعمل وباقوهء مجففه ومحلله وقانصه است اخينوس اخيروس است ادرك عربيست به فارسى آلوچه سلطانى مانند در اول سردو رسيدهء او در دويم تر و مسكن جدة صفراء وملين طبع و رب او قابض و آب برگ او كشندهء گرم معده و نارس او مسهل به عصر و قاطع قى و نفاخ و مفيد معده و مصلحش كلقند و آب آلوچه ء رسيده جهة سرفهء حار و صاحب دق نافع است او را بلغة بربرى اشخيص است كه اسد الارض عبارة ازو باشد ادفوس بيونانى عرعر است ادرافس آذر يونست ادويه ء حاره عبارة از بازير است اديه خوشبو عبارة از افاويه است آذرگون به فارسى اسم آذر يونست اذارق بذال معجمه لغة سريانى و به فارسى كچوله و در تنكابن و مازندران كلاج دارو نامند بيخى است مدور و پهن و بسيار تلخى و خشك او بغايت صلب است و بعد از آنكه در آب خيسانيده پوست او را گرفته باشند به سوهان ريزه بايد كرد برگش از برگ بنفشه سبزتر وسطبر تر و خال سفيد بر روى برگ نمودار و گلشن مثل بنفشه و در غايت سرخى و ساقش از ساق بنفشه سطرتر و سرخ و در آخر سيم گرم و خشك و سم حيوانات دم دار وبالخاصيه مبدل مزاج بسيار سرد است به مزاج طبيعى بدون احتراق خلط وجهة فالج و درد كمر و امراض بارده و عصبانى مجربست و ضماد او جهة كلف وجرب وقوبا و عرق النساء و مفاصل و امراض بارده مفيد ومشوتش ذهن ومسگر و مصلحش شكر وادويه خوشبو وقدر شربتش از يك دانگ تا دو دانگ و يك مثقال او كشنده است و در كتب هنود خواص و بسيار ذكر كرده‌اند و چون به صحت پيوسته بود ذكر ننموده و حقير معجونى از او تركيب نموده در دستور ثانى مذكور است و در رفع فالج واسترخاء و دردهاى بارد مجرب وبيعديل آذر پو بيونانى بيخست سياه رنگ شبيه به شلغم و بر روى او چيزهاى مثل كره رسته و گياه او خاردار و به قدر شبرى و بسيار شاخ و برگش شبيه بكرنب وثمرش شبيه بغلاف نخود و در آن دو عدد يا سه عدد دانه مايل به زردى ومنبت او كشت‌زارها است وبسريانى عرطنيثا نامند و به فارسى چودهء صباغان گويند و او غير چودهء گاز رانست و قسمى از رنجور مريم است و در بردن چرك از پشمينه وجانه مثل صابونست و در وسط سيم گرم و خشك وجالى ومعطس ومفتح و مسكن فواق ومدر بول و حيض ومسقط جنين ومفتت حصاة ومحلل وجاذب فضول دماغى وباقوهء ترياقيه وجهة گزيدن هوام و تسكين درد آن و دفع مواد مفاصل به قوهء مسهله وجهة احتباس حيض و ضماد او با سركه جهة عرق النساء وداء والثعلب و ورم سپرز وحمول او جهة بواسير وثقيه ء رحم واعانت برحمل وذر ورا وجهة جراحات خبيثه وسعوط او مفتح سده مصفات وبغايت معطس وطلاء و خاكستر او جهة مفاصل و درد ورك نافع و مضر احشا و مصلحش رب مورد وكتير او قدر شربتش تا يك مثقال و سه مثقال او كشنده وبدلش در رفع سم به وزنش دانه ترنج وزراوند طويل فودنج است اذرقى غير اذار اقيست و در ترجمهء باهر ومستجوك مذكور است كه آنشبيه بزبد البحر است در نهايت حدت وبغايت محلل و مسكن دردهاى باردهء مزمنه است و خوردن او به قدر دانكى كشنده و در اطليه مستعمل است وظاهرء اقسم دويم زبد البحر باشد اذخر به فارسى كاه مكه وكربهء دشتى نامند بناتيست شبيه بكولان كه نوعى از اسل است بيخش غليظ و بسيار شاخ و باريك و برگش ريزه تر از كولان و از آن در حجم وقد كوچكتر و يا بسرخى و زردى وثقيل الرايحه و شكوفه او بسيار و انبوه و سفيد و با عطريه وشد طعم و گزنده وديسقوريد وس فرموده كه قسمى از وراثمرى مىباشد سياهرنگ در دويم گرم و خشك ومحلل ومفتح ومدر بول و حيض و فضلات و مقطع اخلاط ومنضج ومفتت حصاة و مسكن اوجاع بارده باطنى و مقاوم سموم هوام و جهة ورم جگر و سدهء آن و ورم فم معده و رفع نفث الدم وبادها وجهة استسقأ و علل كرده وريه وشدخ عضل وبامصطكى جهة ثقيه فضلات دماغى و با ترنجبين جهة سپرز و يك مثقال او را با فلفل بالسويه جهة رفع غثيان مجرب دانسته‌اند وجهة از الهء خوف با فع و ضماد او جهة ورم بارد جگر و مثانه و معده وسپرز ورياح جميع اعضاء و جلوس در طبيخ او جهة ورم رحم و درد مفاصل ومضمضه وسنون او جهة درد دندان وتقوية لثه وعمور دفع رطوبات و مداومت آشاميدن طبيخ او جهة مفاصل بارده بغايت مفيد و با سكنجبين جهة او اجربتهاى بلغمى مجرب و شكوفهء او لطيف‌تر و در افعال ضعيف‌تر است و مضر كرده به سبب شدة ادرار و مضر محرور ومصدع و مصلحش كلاب و صندل وقدر شربتش از نيم مثقال تا يك مثقال وبدلش را سن وقسط وبدل فقاع او قصب الذريره است و عرق اذخر بغايت لطيف وباقوة ترياقيه و در افعال شبيه به اوست و روغن او كه شكوفهء اذخر را در روغن زيتون بقدرى كه او را بيوشاند گذاشته باشند و دو ماه باشتان در آفتاب پرورده و سه چهار مرتبه صاف نموده شكوفه را تازه كرده باشند وسيم گرم و خشك وباقوهء قابضه و آشاميدن او جهة تحليل ورم بارد باطنى و طلاى او جهة دردهاى بارد و برص و رويائيدن مو و انواع خارش اعضاء و رفع ماندگى ودلوك او جهة در دندان و ورم لثه و جوشيدن دهان نافعنت اذار افيون به اعتقاد جالينوس نوع چهارم زبد البحر است پر سوراخ و بسيار سبك و از فرنگ آرند شبيه؟؟
آسيوس در افعال اززبد البحر اقوى و از سموم قويه وقدر دو دانگ او كشنده وطلاء او با آب جهة عرق النساء و ورم پستان وجرب وگلف و
