(لامؤثر في الوجود الا الله - والله على كل شئ قدير (1) - انتم الفقراء الى الله والله هوالغني الحميد (2) - شهد الله انه لااله الا هو والملائكة واولوا العلم قائما بالقسط) (3) روى اين حساب، امور ياد شده ايجاب مى كرد كه مسلمين در ميان صدها مسائل اعتقادى، نگرش خاصى به مسألة (جبر و اختيار) داشته، در اين باره تلاش و تدبر بيشترى كرده و كتابهاى زيادترى به رشته تحرير در آورند. (4) 3 - قضاء و قدر ومعاد شناسى يكى از مهمترين اصول اعتقادى اسلام كه 1400 آيه قرآن، درباره آنها نازل شده، مسألة معاد و جهان ابدى است. و بسيار روشن است كه اين اصل، مبتنى بر آزادى و اختيار آدمى در انجام اعمال است و معنا نخواهد داشت كه خداوند، هم مردم را مجبور به انجام اعمال كند و هم آنها را معذب و يا مثاب فرمايد!! على هذا، جا داشت كه مسلمين از دير باز، زير بناى اين اصل اعتقادى را محكم كنند و توضيح دهند كه آدمى در انجام كارها مجبور يا مختار و يا به گونه ديگر است.
4 - قضاء و قدر و حقوق و اخلاق اين مسألة، پيش از همه، ارتباط مستقيم با كار قانونگذاران و دانشمندان علم حقوق و اخلاق دارد، زيرا نخستين چيزى كه توجه به آن، در كار قانونگذارى و اخلاق، ضرورت دارد، مسألة اراده و اختيار انسان در انجام كارهاست كه اگر آدمى، داراى چنين اراده و اختيارى نباشد، هيچ گونه تكليفى نخواهد داشت. و نظام حقوقى و اخلاقى از بين خواهد رفت. و روح تلاش و كوشش به سوى يك