هشام بن الحكم ، مدافع حريم ولايت (فارسي) - سيد أحمد صفائي - الصفحة ٣٠
السابق
(ع) دعايش كرده و در حقش فرموده من در حق تو مىگويم چيزى را كه پيغمبر اكرم در حق حسان گفت: پيوسته روح القدس تأييدت نمايد ما دامى كه ما را به زبانت يارى ميكنى.
" ابن شهر آشوب " قدس سره در معالم العلماء مىنويسد: " امام صادق " فرمود: " هشام بن الحكم " مراقب و نگهبان حق ما و مؤيد صدق ما و نابود كننده باطل دشمنان ماست، كسى كه او را پيروى كند ما را پيروى نموده و كسى كه با او مخالفت و دشمنى كند با ما مخالفت و دشمنى نموده است.
" مامقانى اعلى الله مقامه " در تنقيح المقال - از خط مرحوم مجلسى رحمة الله نقل شده كه " سيد مرتضى " و " شيخ مفيد " قدس سرهما فرموده اند كه روزى در منى هشام خدمت امام صادق (ع) شرفياب شد در حالتى كه فضلا و دانشمندان بنام شيعه از قبيل " حمران اعين شيبانى " " قيس ماصر " (1) - " يونس بن يعقوب " (2)

(١) " قيس ماصر " از متكلمين بزرگ شيعه است و علم كلام را از امام چهارم (ع) ياد گرفته است " كلينى رحمة الله " در " كتاب كافى " در اوايل كتاب حجت روايتى آورده كه جلالت قدر " قيس ماصر " از آن آشكار مىشود. و خلاصه قسمتى كه مورد احتياج است اينست كه " شخص شاميى " خدمت " امام صادق " رسيد كه با اصحاب مناظره كند ابتداى امر امام با او صحبت كرد محكوم شد. سپس " بيونس بن يعقوب " گفت بيرون رو، و هر يك از متكلمان را كه ملاقات كردى همراه خود بياور يونس بيرون رفت " حمران " و " احول " و " هشام بن سالم " و " قيس ماصر " را كه به اعتقاد يونس بن يعقوب همه از متكلمان بودند و بهترين آنان " قيس ماصر " بود همراه آورد. سپس مناظره شروع شد امام هنگام مناظره " قيس " با " شامى " از بيچارگى و واماندگى " شامى " در مقابل " قيس " مىخنديد سرانجام امام شامى را با جمله (كلم هذا الغلام) امر بمناظره با " هشام بن الحكم " فرمود. " شامى " با " هشام " مناظره كرد. " هشام " با دليل وى را ملزم به قبول امامت " امام صادق " كرد. بعد امام راجع به هر يك از متكلمان شيعه بيانى فرمود راجع " بقيس " و " مؤمن طاق " فرمود " انت والاحول قفازان حاذقان " تو واحول در غافلگير كردن طرف در مقام مناظره مهارت داريد.
2 - " يونس بن يعقوب " از محدثين مورد وثوق و اطمينان و از فقهاى اصحاب بشمار مىرود زمان امام صادق و كاظم و رضا (ع) را ادراك نموده. در زمان امام هشتم در مدينه بدرود زندگانى گفت. امام هشتم براى او حنوط و كفن فرستاد و دستور داد او را در بقيع دفن نمايند و چنانچه اهل مدينه بگويند " يونس بن يعقوب " عراقى است، و نبايد در بقيع دفن شود در پاسخ ايشان بگويند كه او از دوستان " جعفر بن محمد " بود و در عراق سكونت داشت.
اگر نگذاريد كه اين شخص را در بقيع دفن كنيم ما هم بعد از از دفن بندگان و دوستان شما در بقيع جلوگيرى خواهيم كرد. و امر فرمود " محمد حباب " كه مردى از اهل كوفه بود بر وى نماز گذارد و چهل ماه يا چهل روز در قبرش آب بپاشند.
" صفوان بن يحيى " مىگويد " به امام رضا " عرض كردم خوشحال شدم كه اظهار لطفى به يونس فرموديد، فرمود آيا خداوند به او عنايت نفرمود كه او را از عراق به مدينه منتقل نموده در جوار پيغمبر مدفون ساخت خلاصه از اين تشريفات و عنايات خاصه كه امام نسبت به يونس بن يعقوب فرموده جلالت قدر و منزلتش در پيشگاه معصوم معلوم مىگردد.
(٣٠)
التالي
الاولى ١
٠ الاخيرة
الفهرست
الرقم العنوان الصفحة
1 1 - شرح حال زاره 7
2 2 - اسامى رواتى كه هشام نام دارند 8
3 3 - شرح حال مرحوم سيد مرتضى (اعلى الله مقامه) 11
4 5 - بيان سر ترديد بين كندى و شيبانى و ترديد بين كوفى و بغدادى 12
5 6 - شرح حال جهم بن صفوان 13
6 7 - وجه تسميهء واسط 14
7 8 - شرح حال مرحوم ابن النديم (رضوان الله عليه) 15
8 9 - نقل كلام بعضى از انتقاد كنندگان هشام در بيان انحراف بدوى هشام و پاسخ آن 16
9 10 - شرح حال مرحوم حاجى شيخ عبد الله مامقانى صاحب كتاب تنقيح المقال 18
10 11 - شرح حال مرحوم ابو عمرو كشى صاحب رجال كشى (رحمة الله) 19
11 12 - ترجمهء حمران بن اعين (ره) 26
12 13 - ترجمهء مؤمن طاق (قدس سره) 27
13 14 - ترجمهء حمزهء طيار (رضوان الله عليه) 29
14 15 - ترجمهء على بن منصور ابو الحسن كوفى 30
15 16 - ترجمهء ابو مالك ضحاك حضرمى 30
16 17 - شرح حال مرحوم ابن شهر آشوب (قدس سره) 31
17 18 - ترجمهء قيس ماصر (ره) 32
18 19 - ترجمهء حسن بن على بن يقطين (ره) 33
19 20 - ترجمهء سليمان بن جعفر جعفرى و داود بن قاسم (رحمهما الله) 34
20 21 - شرح حال مرحوم صدوق (قدس سره) 47
21 22 - ترجمهء حسين بن خالد صيرفى 52
22 23 - ترجمهء على بن اسماعيل ابو الحسن اشعرى 54
23 24 - شرح حال مرحوم علامه حلى (اعلى الله مقامه) 54
24 25 - بيان برهان تفكك رحى 58
25 26 - بيان نظريهء جديد مبنى بر اينكه حد فاصلى بين جرم و انرژى نيست 63
26 27 - انتقاد گفتار عبد الله نعمه و بيان اينكه قول بجسميت الوان و طعوم وروايح، مستلزم قول بتداخل نيست 64
27 28 - نقل بعضى از رواياتى كه دلالت بر جسم بودن روح دارد 68
28 29 - ترجمهء موسى المشرقى وموسى بن صالح و ابو الاسود 75
29 30 - مناجات هشام بن الحكم كه حاكى از اخلاص وى نسبت باهل بيت عليهم السلام است 76
30 31 - روايت ابن قولويه از على بن جعفر بن محمد كه حاكى از اين است كه محمد بن اسماعيل براى موسى بن جعفر (ع) سعايت كرد وسبب قتلش را فراهم نمود 77
31 32 - ترجمهء عبد الرحمن بن حجاج 77
32 33 - ترجمهء جميل بن دراج 78
33 34 - ترجمهء محمد بن حمران وبيان اينكه محمد بن حمران نام سه نفر از روات مىباشد 79
34 35 - شرح حال محمد بن ابى عمير 79
35 36 - ترجمهء محمد بن هشام خثعمى 80
36 37 - سر اينكه عامه گمان كرده‌اند كه بدا از امتيازات شيعه است 82
37 38 - ترجمهء هشام قوطى 84
38 39 - ترجمهء جاحظ 85
39 40 - ترجمهء نظام 85
40 41 - شرح حال قاضى نور الله ششترى (قدس سره) 87
41 42 - ترجمهء عباس بن عبد المطلب (ره) 89
42 43 - نامها وعناوين ومراتب و درجات روحانيان سازمان ديانت مسيح (ره) 90
43 44 - ترجمهء عمرو بن عبيد بصرى 98
44 45 - دو سؤال اضافه‌يى كه در روايات سماء والعالم مجلسى در مناظرهء هشام با عمرو بن عبيد است 102
45 46 - ترجمهء يونس بن يعقوب 103
46 47 - ترجمهء ضرار بن عمرو ضبى 106
47 48 - توضيح مثال معروف (اعطانا والله من جراب النورة) و ذكر مورد اصلى آن 122
48 49 - نقل قسمتى كه در ذيل روايت كشى راجع بوفات هشام بن الحكم ديده شده 122
49 50 - شرح حال مرحوم علامهء مجلسى (قدس سره) 124
50 51 - نقل معانى (زنديق) از فرهنگ نفيسى 126
51 52 - معانيى كه دانشمندان براى كلمهء (استوا) و (عرش) ذكر كرده‌اند واينكه كداميك از آن معانى مناسب با مقام است 127
52 53 - نقل كلام فخر الاسلام از كتاب خلاصة الكلام براى توضيح عقيدهء مسيحيان 137
53 54 - بررسى عقايد صوفيه و نقل بعضى از كلمات شيخ عزيز نسفى 140
54 55 - ترجمهء ابن ابى العوجاء و نقل روايتى از كافى 141
55 56 - شرح حال محمد بن يعقوب كلينى (قدس سره) 144
56 57 - شرح حال مرحوم فيض (قدس سره) 148
57 58 - شرح حال مرحوم صدر المتألهين (قدس سره) 149
58 59 - نقل كلام امير المؤمنين براى تأييد اينكه اختلاف شب و روز وحركت آفتاب وماه دو دليل جداگانه مىباشد 153
59 60 - ذكر طبقات شش گانه چشم و توضيح آنها 157
60 61 - ترجمهء ديصانيه و عقايد فرق مختلفة آنان 172
61 62 - شرح حال مانى و عقايدش (نقل از ملل و نحل شهرستانى) 173
62 63 - شرح حال مرقيونيه و فرق آنان (نقل از ملل و نحل شهرستانى) 175
63 64 - ذكر روايتى در تأييد معنايى كه مرحوم ميرداماد (قدس سره) براى (صمد) ذكر كرده 185
64 65 - ترجمهء معاوية بن وهب 188
65 66 - نقل روايتى كه امير المؤمنين (ع) معانى (واحد) را در آن بيان فرموده 189
66 67 - ترجمه وشرح حال خواجهء طوسى (قدس سره) 210
67 68 - ترجمهء فاضل استرآبادى (قدس سره) 213
68 69 - نقل روايتى از امام هشتم براى تأييد معنايى كه فاضل استرآبادى براى امر بين الامرين فرموده 214
69 70 - ذكر روايتى براى تأييد معناى چهارم 216
70 71 - بيان مراد (قول) در آيهء شريفه (فبشر عبادى الذين يستمعون القول الآية) 237