دهم از مقاله چهارم آن گويد: " الباب العاشر في معرفة الارتفاع في فلك نصف النهار " (ج 1 ط حيدر آباد دكن - ص 412). بلكه درباب سوم از مقاله نخستين آن گويد: " الدائرة والفلك اسمان يتعاقبان على موضع واحد فيتبادلان " (ج 1 ص - 54).
ونيز در روايت از دائره نصف النهار تعبير به حلقه شده است كه هرگاه شمس در آن حلقه داخل شود هنگام زوال است، چه تعبير شيرين ودلنشين و شگفت وشريف " قال النبي صلى الله عليه وآله " إن الشمس عند الزوال لها حلقة تدخل فيها، فإذا دخلت فيها زالت الشمس.. " (مستدرك الوسائل ج 1 ط 1 رحلى ص - 188).
و نيز در روايات، رسيدن مركز قرص شمس به دائره نصف النهار تعبير به موافات، و به وصول آن به خط زوال، و به وسط قبه، و به وسط سماء، و به كبد سماء شده است به تفصيلي كه از درس 21 تا درس 27 كتاب " دروس هيأت و ديگر رشته هاى رياضى " تقرير كرده ايم.
20) كلمه قدر شب را بدان كه بزرگترين نزول، و شريفترين عروج در شب بوده است.
اما نزول " " إنا أنزلناه في ليلة القدر "، وأما عروج: " سبحان الذى أسرى بعبده ليلا من المسجد الحرام إلى المسجد الاقصى الذى باركنا حوله ". در روز مشغله و آمد وشد و اسباب انصراف انسان بسيار است، به خلاف شب كه هنگام آرامش است قوله سبحانه: " إنا سنلق‍ى عليك قولا ثقيلا إن ناشئة الليل هي أشد وطئا وأقوم قيلا إن لك في النهار سبحا طويلا ". لذا أذكار و اوراد و خلوت را در شب تأثيرى خاص است كه در روز نيست، به خصوص در ثلث آخر ليل كه هوا تصفيه شده و با روح بخارى مزاج انسان مسانخ است، و بدن هم از خستگى بدر آمده است كه انتقالات و تمثلات و مكاشفات زودتر و بهتر و قويتر روى مىآورند، " و من الليل فتهجد به نافلة لك عسى أن يبعثك ربك مقاما محمودا ".
مقام محمود انسان كه حامد آن دانشمندان و فرشتگان و بلكه خداى
