فيض الإله في ترجمة القاضي نور الله - جلال الدين الحسيني

- مط - الناظر بل يتعذر عليه الاستفادة الكاملة منها من دون مراجعة الى النسخ الخطية أو المآخذ المنقول عنها وذلك على خلاف ما أوصى به القاضى (ره) في آخر هذا الكتاب فانه أورد في آخره خاتمة تشتمل على وصاياه التى آخرها هذه العبارة: " ديگر آنكه چون بعد از اتمام هفت نسخه از اين مجالس و مقابله آنها با اصل مسوده آن اين فقير مستهام باشاعت آن اقادم نموده بنابراين مأمول از الطاف اخوان كرام كه از آن نسخ نقل بردارند آنكه همت بر تصحيح و مقابله منقول عنه گمارند تا چنان كه در اكثر كتب تواريخ و سير به نظر مىرسد به تعاقب نقل و مرور روزگار نسخه هاى سقيم خاطر آزار به روى كار نيايد و طبع لطيف ناظران را از مطالعه آن ملالت نيفزايد ". هذا كله مع اعتراف القاضى (ره) بن الاشعار العربية قد كانت في النسخة الاصلية أيضا مشوشة ملحونة مصحفة وذلك لانه (ره) قال في المجلس الحادى عشر بعد ذكر حكاية (1) تشتمل على ذكر سبب تأليف أبى تمام الكتاب الحماسة ما لفظه: " مخفى نماند كه حال مؤلف اين كتاب در نقل اكثرى از اشعار شعراى عرب بر منوال حال شيخ اصفهان است در

(1) وهى هذه " آورده اند كه سبب جمع ابى تمام كتاب حماسه را آن بود كه چون او در وقت توجه از نيشابور به عراق عرب به ولايت همدان رسيد زمستان شد و برف راه را مسدود ساخت و در آن اثناء أبو الوفاء محمد بن عبد العزيز كه اديبى بود از اولاد رؤساء و شعر نيز مىگفت أبو تمام را به خانه خود برده به خدمت او مشغول شد و چون مدت توقف أبو تمام بواسطه زمستان امتدادى داشت كتب خود را نزد أبو تمام آورده أبو تمام از آنها اختيار ابيات حماسه نمود و نسخه نزد أبو الوفاء ماند تا آنكه كتب أبو الوفاء بدست شخصى از اهل دينور افتاد كه تو را أبو العواذل دينورى مىگفتند و او در ايامى كه از هجرت نبويه دويست و هفتاد سال و كسرى گذشته بود نقلى سقيم مصحف از آن برداشته به اصفهان برد و بعضى از مشايخ اصفهان با آن خلل و قصور كه در آن نسخه بود بر تداول آن رغبت فرمودند وابو بكر خياط را جهت تفحص اشعارى كه مانند كتاب حماسه بود به اطراف بلاد فرستاد و همشيه در مقام اصلاح آن بود تا چنان شد كه مردم از مطالعه آن بهره يافتند "

(٥٨)